در دعای زیبای ندبه، یکی از کنیه‌هایی که حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) را با آن می خوانیم کنیه «اباصالح» است و در لغت این لقب «پدر صالح» معنا می شود.
یکی از سۆالاتی که پیرامون امام عصر (عجل الله تعالی فرجه) به ذهن می رسد این است که آیا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) فرزندی به نام صالح دارند که او را «اباصالح» می خوانیم و یا دلیل دیگری برای دادن این کنیه به حضرت وجود دارد؟
اگر دقت کرده باشید، در بعضی از روایات، نهی شده نام حضرت ولی عصر ارواحنا له الفداء برده شود. در برخی دیگر، این محدود به زمان غیبت است و در برخی روایات، نهی به دلیل تقیه و ترس، مطرح شده است.
عمر طولانی نه از نظر عقل محال است، و نه مسائل علمی آن را نفی می‌کند، تاریخ، سنت و ادیان آسمانی نیز بر آن است که انسانهایی بوده‌اند که فوق عادت و عمر طبیعی همگان، عمر داشته و زندگی کرده‌اند، فلذا طولانی بودن عمر امام زمان (عج) از دیدگاه مسلمین از جهات مختلف ممکن بوده و محال نمی‌باشد.
انتظار فرج از آن جهت مورد تأکید و توصیه اهلبیت (علیهمالسلام) قرار گرفته است که در انسان منتظِر امید به آینده ایجاد خواهد کرد و همین امید، نقش بزرگی را در سعی و کوشش ایفا می‌کند. امیر مۆمنان و امام عارفان (علیهالسلام) توصیه میفرمایند که انتظار فرج و گشایش از جانب خدا داشته باشید و از رحمت او ناامید نباشید که محبوبترین اعمال نزد خدای (عزّ وجلّ) انتظار فرج و گشایش است: «انتظروا الفرج ولا تیأسوا من روْح الله، فإنّ أحبّ الأعمال إلی الله عزّ وجلّ إنتظار الفرج»1
در زمانی که امام زمان حضور دارند و چشم های گنه کار وجود منور ایشان را نمی بیند، قطعا سبک زندگی متفاوت است. ما شخصاً حضور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را درک نکرده ایم تا ببینیم ایشان چگونه زندگی می‌کنند. آنچه که برای ما مهم است شاخص ها و ملاک هایی است با توجه به راهنمایی های علما و دین اسلام به خصوص عارفانی که به جایگاه های خاص معرفتی رسیده اند و توصیه هایی از سوی امام عصر برای ما دارند به ما رسیده است.
چون تأخیر ظهور مولای ما صاحب الزمان به سبب موانعی است که از ناحیه خود ما سرچشمه گرفته، بر ما است که از خداوند متعال برطرف کردن آن موانع را بخواهیم، پس دعا کردن برای تعجیل فرج امام عصر در حقیقت دعا برای خودمان و سودمند به حالمان میباشد.
تأکید بسیار بر دعا برای تعجیل فرج امام زمان برای چیست؟ مگر نه اینکه ایشان خود سر منشاء رسیدن برکات به مخلوقات بوده و از مردم، بینیاز و مستغنی است!
استقرار و استمرار نظام توحیدی در دوران ظهور امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) جز بر پایه قانون و رعایت همگانی آن تحقق نمی‌یابد. قانون‌مداری در همه ابعاد اجتماعی عصر ظهور، اصلی‌ترین رکنی است که گسترش عدالت در همه جای زمین را تضمین می‌کند.
در بین برخی از مردم این مطلب زیاد مطرح می‌شود که حضرت مهدی(عج) پس از ظهور دین جدیدی را عرضه می‌کند، در حالی که می‌دانیم مطابق نص صریح قرآن، پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) خاتم انبیا و دین او خاتم ادیان است. همچنین برخی دعاها و روایات بیانگر آنست که امام مهدی(عج) احیا کننده شریعت جدش رسول خدا(صلی الله علیه و آله) است.
در سخنی از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آمده است: «قائم از اولاد من است، اسم او همنام من و کنیه او همانند کنیه من و شمایل او همانند شمایل من و سنت او همان سنت من است. مردم را بر ملت و شریعت من برپا می‌دارد و آنان را به کتاب خدا دعوت می‌کند».(1)
دعای شیعیان برای امام زمان علیه السلام نشانگر علاقه و محبت به ایشان است. اگر چه دوستی تمام ائمه معصومین علیهم السلام بخشی از ایمان و شرط قبولی اعمال است، در عین حال دعا کردن در حق امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) موجب ازدیاد محبت آن حضرت در دل و در نتیجه موجب تقویت ایمان می‌گردد.
چند روز پیش بود که باز هم رسانه ها خبر فوت عالمی بزرگ را اعلام کردند و زمین از وجود مومنی دیگر خالی شد. رحلت علما و دانشمندان دینی موضوعی است که در احادیث آخرالزمانی پیش بینی شده است.
همان طور که غیبت امام مهدی (علیه السلام) به دو بخش «غیبت صغری» و «غیبت کبری» تقسیم می‌شود و غیبت طولانی حضرت مهدی (علیه السلام) بدون مقدمه چینی یک دوره غیبت کوتاهتر آغاز نشد، روایات درباره آخرالزمان و تاریخ پیش از ظهور نیز ترسیمکننده یک دوره زمانی مقدماتی، پیش از ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) است که در آن جامعه جهانی برای ظهور و انقلاب جهانی ایشان آماده می‌شود. صاحب نظران به این دوره عنوان «ظهور اصغر» را اختصاص دادهاند.
یاران عاشورا، بی‌بهانه‌اند. بر سر جان چانه نمی‌زنند و در هر چه امامشان می‌گوید و می‌خواهد، تردید روا نمی‌دارند. در هنگام نبرد،چونان پروانه، گرد امام(علیه السلام) می‌چرخند و جان خویش را سپرش می‌سازند. ارادت اصحاب ابا عبدلله (علیه السلام) به آن حضرت، از مرزمحبت های معمولی به مراتب فراتر رفته است، به گونه ای که در مقابل آن بزرگوار خود را فراموش کرده و از جان و مال و آبروی خویش می گذرند.
«أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ. وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَیَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِینَ صَدَقُوا وَ لَیَعْلَمَنَّ الْکاذِبِینَ»؛ (عنکبوت (29)، آیه 2و3)
«آیا مردم گمان مىکنند، همین که به زبان بگویند ایمان آوردیم، دست از سر آنها بر مىداریم و آزمایش نمىشوند؟ مردمى را که قبل از ایشان بودند نیز آزمودیم و خداوند مىداند که چه کسانى راستگو و چه کسانى دروغگویند و در امتحان درست یا نادرست از آب در آیند»
بر طبق اصول اسلامى، دنیا محل امتحان و آزمایش است و مردم در هر واقعه اى که برایشان پیش مى آید در حال امتحان هستند. در حال جوانى، یا پیرى، در توان گرى، در نیازمندى، در تندرستى، در بیمارى، در قدرت، در ریاست، چه در زمان حضور امام (علیه السلام) یا در دوره غیبت آن حضرت باشند فرق نمى کند، همیشه در حال امتحان اند.
یکى از حکمتها و اسرار غیبت و پنهان زیستى امام مهدى(عج)، امتحان و آزمایش انسانها - به خصوص شیعیان - است. آنان در این ابتلا و آزمون، باید پایبندى و باور عمیق خود به مهدویت و میزان اخلاص و علاقه خود را نشان دهند. در غیبت امام مهدى(عج) شباهتهایى به سایر پیامبران وجود دارد ؛ به ویژه آنکه آنها نیز داراى غیبت - کوتاه مدت یا طولانى - بودند. خداوند همانطور که با غیبت پیامبران، امت آنان را آزمایش کرده است؛ مىخواهد امت اسلامى را نیز بیازماید و شاید این برابرى طول غیبت خاتمالاوصیاء با غیبت مجموع پیامبران، براى این باشد که مىخواهد این امت را با آزمایشهایى سختتر از آزمون آنها، بیازماید.
ائمه اطهار (علیهم السلام) در مدت دو قرن و نیم توانستند با تحمل مشکلات و فشارهای فوق العاده حقایق اسلام را برای مردم بیان کنند: بخشی را به صورت عمومی, و بخشی را بطور خصوصی برای شیعیان و اصحاب خاص خودشان. و بدین ترتیب, معارف اسلامی در ابعاد گوناگونش در جامعه, انتشار یافت و بقاء شریعت محمدی, تضمین شد.
گاهی اوقات برای همگان ما این سوال پیش آمده است که با این اوضاع نابسامان و حیران انسان ها چرا خداوند راضی به غیبت حضرت ولی‌عصر هستند و چرا مقدمات ظهور آن حضرت را مهیا نمی کنند. و بعضی مواقع پیش می آید که انسان از این وضعیت خسته و غمگین می شود و احساس می کند تا حضور جسمانی حضرت درک نشود نمی توان در مشکلات به ایشان مراجعه کرد. با هم خواننده این چند سطر باشیم شاید این احساس و فکر از ذهنمان پاک شود و طور دیگری به این قضیه نگاه کنیم.
دعاها و زیارتهای مربوط به ساحت مقدس امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشّریف) بخش مهمی از فرهنگ شیعه را به خود اختصاص داده است. این گستردگی، به دلیل آن است که آن حضرت، خاتم اوصیا و امید امتهاست. دعا و زیارتهای مربوط به حضرت، در واقع انیس دلهایی است که در عصر غیبت، انیسی جز مولایشان ندارند و با آنچه به عنوان خطاب با ولی عصر(عجّل الله تعالی فرجه الشّریف) بر زبان میآورند، از اعماق وجود، آن محبوب دلها را دعا می‌کنند و از دور و نزدیک بر او درود میفرستند.
امام باقر (علیه السلام) می فرماید: در آیه (امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف سوء.) مضطر، وجود مقدّس امام زمان است. وقت گذاشتن برای امام زمان مستحب نیست بلکه اوجب واجبات است. هیچ یک از مشغله های ما برای عدم توجه به امام زمان پذیرفته نیست، چرا که خداوند بر این عهد الهی بسیار تأکید نموده است. اگر کسی در قیامت بتواند از گذر وفاداری به این عهد، جان سالم به در برد، احتمال نجاتش بسیار است.
از اهالی سده اصفهان بود. همگان او را «ملاهاشم»(1) می خواندند. زهد و تقوا و کرامات عدیده اش زبانزد خاص و عام بود.
مدتی بود تمنای زیارت بیت الله داشت. لذا قصد عزیمت حج نموده و با قافله ای راهی شد.
در مسیر راه، تاریکی شب همه جا را پوشاند. ناگاه به خود آمد و اثری از قافله ندید.
همه رفته بودند و او از قافله عقب مانده بود. صدای زنگ قافله را می شنید ولی اثری از آن دیده نمی شد.
به این سو و آن سو حرکت کرد که شاید علامتی از دوستان همسفر خود بیابد ولی اثری نداشت جز پاره شدن کفش و لباسش و جراحتی که بر اثر خار مغیلان در پایش ظاهر شد.
بر اثر شدت جراحت و خونریزی، پاهایش خشک شد و دیگر قادر به حرکت نبود.
کاملا ناامید شد و در کنار بوته خاری بر روی زمین نشست.
چون عادت به ذکر و دعا داشت مشغول دعا شده و دعای غریق و سایر ادعیه را بر زبان جاری می کرد.
نزدیک اذان ماه با نور کمی طالع شده و بیابان را با نور خود اندکی روشن کرد.
ناگهان صدایی شنید. صدای حرکت اسب بود.
اگر منتظران به وظایف خویش در قبال مولا و صاحب الامر (عج) عمل نکنند قطعا بلا و مصیبت دامن گیر ایشان خواهد شد از جمله وظایف مهم شیعیان در عصر غیبت همانا دعا برای تعجیل در ظهور حضرت است. حال اگر دعا را نیز فراموش کردیم ....
احسان به معنای نیکوکاری از ریشه حسن گرفته شده که به معنای نیک و پسندیده است. در کاربردهای قرآنی به معنای کار نیک و پسندیده است. از آن جایی که احسان، از نظر عرف و عقل و شرع امری پسندیده است، از اهمیت و جایگاه بلندی هم در رفتارهای اجتماعی برخوردار می باشد و هم از نظر قرآن یکی از مهم ترین ابزارهای تکاملی بشر به شمار می رود و موجب می شود تا انسان به جایگاهی برسد که شایسته مقام انسانیت و کرامت و شرافت اوست که به عنوان خداوندی انتخاب و به کائنات معرفی شده است.
