علت نهی از بردن نام اصلی امام زمان(عج)
اگر دقت کرده باشید، در بعضی از روایات، نهی شده نام حضرت ولی عصر ارواحنا له الفداء برده شود. در برخی دیگر، این محدود به زمان غیبت است و در برخی روایات، نهی به دلیل تقیه و ترس، مطرح شده است.
بعضی از علماء شیعه بر این اعتقاد بوده اند که تا زمان ظهور امام زمان علیه السلام بردن نام ویژه حضرت که همان نام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است، جایز نیست و تنها می توان از القاب ایشان بهره برد که معروف ترین آنها مهدی و قائم و صاحب الامر علیه السلام است.
البته در میان عالمان گذشته و حال، کسانی بر این باورند: نهی از نام بردن، مخصوص به دوره غیبت صغری است که جان حضرت در خطر بوده و اکنون منعی برای نام بردن نیست. ما در این مجال بر آن امدیم که علت این دستور را با بررسی کتب تالیف شده و روایات بیان کنیم.
در غیبت نعمانى از ابو خالد کابلى نقل میکند که گفت: بعد از رحلت حضرت امام زین العابدین علیه السّلام خدمت امام محمد باقر علیه السّلام رسیدم و عرض کردم فدایت گردم از اخلاص و انس من نسبت به پدر بزرگوارتان و ترسى که از دشمنان داشتم اطلاع دارید؟ فرمود: بلى، مقصود چیست؟
عرض کردم: پدر بزرگوارتان طورى صاحب الامر را براى من توصیف فرمودند که اگر او را در راهى ببینم دستش را می‌گیرم؟ امام فرمود: ابو خالد! مقصودت چیست؟
گفتم میخواهم نام او را بفرمائید تا او را بنام بشناسم فرمود: ابو خالد! بخدا قسم از امر عظیمى پرسش نمودى اگر براى دیگرى گفته بودم به تو نیز می گفتم. مطلبى پرسیدى که اگر برخى از اولاد فاطمه علیه السّلام بدانند او را قطعه قطعه می‌کنند.
نیز در آن کتاب از ابو هاشم جعفرى روایت میکند که گفت: شنیدهام امام على النقى علیهما السّلام می فرمود: جانشین من فرزندم حسن است ولى چگونه خواهد بود براى شما وضع جانشین او؟!.
گفتم: مگر چه مىشود فدایت گردم؟! فرمود: شما او را نمىبینید و روا نیست که نام او را ببرید. گفتم پس چگونه او را نام ببریم؟! فرمود: بگوئید حجت آل محمد صلوات اللَّه و سلامه علیه.
در کمال الدین و غیبت شیخ و در کفایة الاثر باسناد دیگر این روایت از سعد بن عبد اللَّه اشعرى نیز مذکور است.
و صدوق در کتاب «توحید» از حضرت عبد العظیم حسنى از امام على النقى علیه السّلام نقل میکند که فرمود: جایز نیست نام امام زمان برده شود تا گاهى که ظهور کند و جهان را پر از عدل و داد نماید بعد از آنکه پر از ظلم و ستم شده باشد.
در کمال الدین از صفوان بن مهران از امام جعفر صادق علیه السّلام روایت نموده که فرمود: مهدى از فرزندان من و فرزند پنجم امام هفتم است. او از نظرها غائب شود و جایز نیست که او را بنام یاد کنید.
با توجه به این مطلب نزد عده ای از عالمان بردن نام امام حرام است. به همین دلیل نام ویژه حضرت را با حروف مقطعه(م.ح.م.د) می نویسند تا هنگام خواندن حدیث یا مطلبی که نام ویژه امام مهدی علیه السلام در آن آمده است، انسان ناخودآگاه آن اسم را تلفظ نکند و به کلمه (م.ح.م.د) که رسید، بداند نام ویژه امام زمان علیه السلام است و نباید به زبان بیاورد
در آن کتاب از عبد اللَّه ابن ابى یعفور نیز این حدیث از امام ششم منقول است. هم در آن کتاب است که چون در محضر امام موسى بن جعفر علیهما السّلام از امام زمان سخن بمیان آمد فرمود: ولادت او بر مردم پوشیده می ماند و جایز نیست او را بنام یاد کنند. تا موقعى که خداوند او را ظاهر گرداند و بوسیله او زمین را از عدل و داد پر کند از آن پس که پر از ظلم و ستم شده باشد.
و نیز در کمال الدین از حضرت عبد العظیم حسنى از امام محمد تقى روایت شده که فرمود: قائم کسى است که میلادش بر مردم پوشیده میماند و خودش غائب مىشود و بردن نامش حرام میباشد و خود همنام و هم کنیه رسول خداست. در کفایة- الاثر از ابو عبد اللَّه خزاعى از اسدى نیز این روایت نقل شده است.
شیخ صدوق در کمال الدین از پدرش على بن بابویه و استادش ابن ولید قمى از حمیرى روایت نموده که گفت: با احمد بن اسحاق نزد عثمان بن سعید عمرى (نائب خاص امام زمان علیه السّلام) بودیم. من به عثمان بن سعید گفتم: همان طور که خداوند بحضرت ابراهیم (که از خدا خواست چگونگى زنده شدن مردگان را باو بنمایاند) می‌فرماید: مگر بقدرت من و روز رستاخیز ایمان ندارى و ابراهیم گفت: ایمان دارم ولى میخواهم اطمینان قلبى پیدا کنم، من نیز از شما می پرسم، آیا امام زمان را دیدهاى؟ گفت: آرى دیدهام و گردن او نیز مانند اینست- و با دستهاى خود اشاره بگردن خود نمود- گفتم نام مبارکش چیست؟ گفت از پرسش این مطلب بپرهیز. زیرا در نزد دشمنان ما مسلم شده که نسل عترت طاهره قطع گردیده است.
در کافى از على بن محمد از ابو عبد اللَّه صالحى روایت نموده که بعد از رحلت امام حسن عسکرى علیه السّلام شیعیان از من خواستند (که توسط نواب امام زمان) از نام و محل حضرت جویا شوم. من نیز سۆال کردم و این جواب بافتخار من صادر گشت:
«اگر بگویم نامم چیست، شهرت می دهند، و اگر جایم را نشان دهم مردم را بدان جا راهنمائى می کنند».
صدوق در کتاب «توحید» از حضرت عبد العظیم حسنى از امام على النقى علیه السّلام نقل میکند که فرمود: جایز نیست نام امام زمان برده شود تا گاهى که ظهور کند و جهان را پر از عدل و داد نماید بعد از آنکه پر از ظلم و ستم شده باشد
در کمال الدین از على بن عاصم کوفى نقل میکند که در چند توقیعى که از ناحیه مقدسه امام زمان ارواحنا فداه صادر گشته نوشته بود: هر کس در محفلى مرا بنام یاد کند ملعون است ملعون. نیز در کمال الدین از محمد بن همام نقل میکند که گفت از محمد بن عثمان قدس اللَّه روحه شنیدم که میگفت: توقیعى بخط امام زمان صادر شد که: هر کس در محفلى مرا بنام یاد کند لعنت خدا بر او باد.
هم در آن کتاب از حضرت صادق علیه السّلام روایت شده که فرمود: صاحب الامر مردى است که جز شخص کافر او را بنام یاد نمیکند.
باز در آن کتاب از ریّان بن صلت روایت میکند که گفت: راجع به ولى عصر از حضرت امام رضا علیه السّلام سۆال کردم. فرمود: شخصا دیده نمیشود و نامش را نمىبرند.
و هم در آن کتاب است که: امام محمد باقر (علیه السلام) فرمود: عمر بن الخطاب از حضرت امیر المۆمنین علیه السّلام پرسید: نام مهدى چیست؟ فرمود: نامش را نمیگویم.
چه که حبیبم رسول خدا با من پیمان بسته که نام او را بکسى نگویم تا زمانى که خداوند او را برانگیزد. و این از اسرارى است که خداوند نزد پیغمبر ودیعه گذارده بود. در غیبت شیخ نیز این روایت را آورده است.
با توجه به این مطلب نزد عده ای از عالمان بردن نام امام حرام است. به همین دلیل نام ویژه حضرت را با حروف مقطعه(م.ح.م.د) می نویسند تا هنگام خواندن حدیث یا مطلبی که نام ویژه امام مهدی علیه السلام در آن آمده است، انسان ناخودآگاه آن اسم را تلفظ نکند و به کلمه (م.ح.م.د) که رسید، بداند نام ویژه امام زمان علیه السلام است و نباید به زبان بیاورد.
