برخیز به یاد او
در حضور امام رضا (علیه السلام) در خراسان کلمه «قائم» ذکر شد، حضرت برخاست و دستش را بر سر نهاد و فرمود: «اللهم عجل فرجه و سهل مخرجه» خداوندا! بر فرجش شتاب کن، و راه ظهور و نهضتش را آسان گردان" (بحارالانوار / ج 51/ ص 30)
حکمت ایستادن و دست روی سر گذاشتن هنگام شنیدن و بردن نام خاص امام زمان (علیه السلام):
تعظیم و احترام بزرگان، به ویژه پیامبران الهی و پیشوایان والا مقام، یکی از دستورهای اخلاقی است که قرآن و احادیث اسلامی برضرورت آن تاکید کردهاند. قرآن مجید در خصوص احترام به پیامبر بزرگوار اسلام در سوره حجرات مسائلی را بیان فرموده که مسلمانان وظیفه دارند آنها را رعایت کنند.
در عرب و نیز در میان عقلای عالم رسم است که هر گاه گره ناگشودنی در کار بیافتد به نشانه ناچاری و اضطرار دست خود را بر سر می‌گذارد. معنای این کار در هنگام قرائت دعای فرج این است که دوری و غیبت امام برای ما بسیار دشوار و طاقت فرسا است.
1. به شهادت عالمان شیعه و سنی، امام زمان (علیه السلام) خلیفه خدا در زمین است و در آینده رهبری جهان و وراثت زمین رابه عهده خواهد گرفت. بی تردید رعایت ادب در برابر چنین خلیفهای ضرورت دارد.
2. این نوع احترام از دو امام معصوم نقل شده است:
الف) از امام صادق (علیه السلام) پرسیدند: چرا هنگام شنیدن نام امام زمان (علیه السلام) از جای خود بر میخیزیم؟
حضرت فرمود: چون غیبتحضرت مهدی (عج) طولانی است. به سبب شدت محبتی که به دوستانش دارد، هر گاه شخصی او را یاد میکند، به او مینگرد. سزاوار استیاد کننده هنگامی که مولایش نگاه مهرآمیز بر وی میافکند، به جهت احترام و تعظیم، از جای خود برخیزد. پس از جای خود برخیزید و از خدای تبارک و تعالی بخواهید ظهورش را نزدیک سازد. (1)
دستور مستحبی ایستادن و دست بر سر نهادن به هنگام بردن لفظ «قائم» (نه همه اسامی دیگر) شاید کنایه از آن باشد که چون حضرت برای عدل و داد و حکومت جهانی الهی به پا می‌خیزند ما شیعیان هم به احترام آن حضرت و نوعی اعلام آمادگی به هنگام برده شدن نام مبارک آن بزرگ، بر پا ایستاده و رضایت خود را از قیام آن حضرت ابراز می‌داریم وخود را در برابر رهبری ودستورات او مطیع می‌دانیم
عالم فرزانه شیعی میرزا حسین نوری مینویسد: براساس نقل برخی از دانشمندان، روزی در مجلس امام صادق (علیه السلام) نام مبارک حضرت مهدی (علیه السلام) برده شد و امام صادق (علیه السلام)، به جهت تعظیم و احترام، از جا برخاست. (النجم الثاقب، ص 444)
ب) روزی دعبل خزاعی، شاعر معروف اهل بیت، خدمت امام رضا (علیه السلام) رسید و اشعاری درباره معصومان قرائت کرد. وقتی به ابیات ویژه امام زمان (علیه السلام) رسید، حضرت امام رضا (علیه السلام) بی درنگ دستبر سر نهاد; به احترام از جای برخاست و فرمود: ای خزاعی، بدان که روح القدس این ابیات را بر زبانت جاری ساخته است. بر اساس روایتی دیگر، آن حضرت به دعبل فرمود: خداوند دیدنش را روزیات سازد و با او محشورت گرداند... . (منتخب الاثر، ص 505)
بنابراین، قول و فعل این دو معصوم نشان میدهد که شایسته است پیروان اهل بیت در برابر امام زمان (علیه السلام) احترامی ویژه داشته باشند; دستبر سر نهند و در همان حال برای فرج آن حضرت دعا کنند و خویش را برای ظهور امام آماده سازند.
به شهادت عالمان شیعه و سنی، امام زمان (علیه السلام) خلیفه خدا در زمین است و در آینده رهبری جهان و وراثت زمین رابه عهده خواهد گرفت. بی تردید رعایت ادب در برابر چنین خلیفهای ضرورت دارد
اعلام آمادگی
دستور مستحبی ایستادن و دست بر سر نهادن به هنگام بردن لفظ «قائم» (نه همه اسامی دیگر) شاید کنایه از آن باشد که چون حضرت برای عدل و داد و حکومت جهانی الهی به پا می‌خیزند ما شیعیان هم به احترام آن حضرت و نوعی اعلام آمادگی به هنگام برده شدن نام مبارک آن بزرگ، بر پا ایستاده و رضایت خود را از قیام آن حضرت ابراز می‌داریم وخود را در برابر رهبری ودستورات او مطیع می‌دانیم.
این احترام موجب توجه خاص آن امام به قیام کننده میشود. ولی حکمت اجتماعی و اقدامی آن نیز نباید مورد غفلت قرار گیرد. آمادگی افراد، در هر آن، برای قیام و مبارزه و جهاد، در راه تحکیم عدالت جهانی، و حفظ حقوق انسانها واجد اهمیتی به سزاست.
شیعه منتظر - بلکه هر مسلمان - در عصر غیبت، باید همواره دارای چنین هدفی باشد، و در راه تحقق آن، به وسایل گوناگون بکوشد، و تا آن جا این آمادگی را داشته باشد و ابراز دارد; که هر گاه نام پیشوای قیام (قائم)، ذکر میشود به پاخیزد، و آمادگی همه جانبه خویش را نشان دهد، و این آمادگی را، همیشه، به خود و دیگران تلقین و در خود و دیگران تحکیم کند.
